Hội chứng M.M.A ( Mastitis – Metritis – Agalactia Complex) là một bệnh kết hợp của 3 bệnh: Viêm tử cung, viêm vú và mất sữa hoặc ít sữa sau khi sinh ở nái đẻ. Các triệu chứng điển hình là: Sốt, bỏ ăn, âm đạo chảy dịch nhầy có khi lẫn máu và viêm vú, do đó ảnh hưởng tăng trưởng và tỷ lệ sống của heo con sơ sinh.
1. Nguyên nhân
Có thể là sự tham gia của nhiều nguyên nhân.
– Do nhiễm khuẩn bầu vú và vi khuẩn sản sinh nội độc tố rồi dẫn đến những biến chứng. Vi khuẩn trong đường sinh dục hay trong trường hợp bệnh viêm dạ con có thể là nguồn sản sinh nội độc tố ß-haemolytic Streptococci và các Coliforms có liên quan đến viêm vú và hội chứng M.M.A.
– Nghiên cứu cũng khẳng định vai trò của nội tiết tố, kể cả hàm lượng lẫn số lượng các hormon có thể ảnh hưởng xấu đến sinh đẻ cũng như tiết sữa. Các hormon tham gia điều tiết sữa như: Insulin, Cortisone, Prolactin, Oxytocin, Oestrogen và Progesteron nếu có sự biến động nào về hàm lượng cũng gây tiết ít sữa hoặc mất sữa.
– Những yếu tố về nuôi dưỡng, chăm sóc, vệ sinh, thức ăn, lượng nước dùng và stress hay rối loạn lúc sinh sản đều là những điều kiện quan trọng để phát sinh bệnh.
2. Triệu chứng lâm sàng
Hội chứng M.M.A thường xảy ra trong vòng 12 giờ đến 3 ngày sau khi đẻ.
Heo mẹ bỏ ăn là triệu chứng đầu tiên có thể quan sát thấy. Sau đó, heo mẹ bị ức chế, nằm bẹp một chỗ, bầu vú căng cứng, sốt nóng, heo mẹ đau đớn và không cho lợn con bú.
Thân nhiệt cao 39,5 – 41°C, khi lợn bị viêm vú nặng thân nhiệt có khi tăng trên 41°C.
Dịch âm đạo chảy ra nhiều và thường kèm theo táo bón.
Có khi heo con bị trụy mạch, chết đói do không được bú. Những trường hợp nhẹ, heo mẹ tiết ít sữa, không viêm vú và lợn con được bú ít, đói ăn và giảm trọng lượng, không lớn, chậm lớn và thậm chí dễ bị nhiễm hàng loạt các bệnh truyền nhiễm khác.
3. Bệnh tích
Mổ khám sẽ thấy viêm vú hoặc viêm dạ con.
– Nếu viêm vú thì bầu vú sưng to, viêm catar cấp, phù, sưng mô dưới và viêm các hạch avamal.
– Tương tự viêm dạ con thể catar, sung huyết.
4. Phòng bệnh
Chăm sóc và nuôi dưỡng tốt heo nái chửa là những điều kiện quan trọng để phòng mắc bệnh sau sinh.
Thực hiện đầy đủ các loại Vacxin cho nái
Cho ăn đủ khẩu phần cho nái giai đoạn mang thai cũng là một yếu tố giảm nguy cơ mắc M.M.A
Trước đẻ 7 ngày nên trộn kháng sinh khoảng 3 – 5 ngày liên tục, đồng thời tiêm tẩy nội ngoại ký sinh trùng đồng thời điều chỉnh khẩu phần ăn cho nái 3 ngày trước sinh giảm dần.
Trước khi heo đẻ 5 – 8 giờ, nên tiêm cho heo nái một trong những loại sau:
– Amocilin L.A với liều khuyến cáo của nhà sản xuất
Đồng thời cũng tiêm cho heo nái Catosal hoặc Trợ sức ( có thành phần Butaphosphan; Vitamin B12 ) có tác dụng tăng lực, chống stress, chống hạ huyết áp, tăng cường trao đổi chất giúp heo nái khỏe, đẻ nhanh
5. Trị bệnh :
Khi phát hiện heo nái có triệu chứng bị viêm tử cung, viêm vú, mất sữa cần tiến hành điều trị khẩn trương và tích cực, việc điều trị sớm sẽ cho kết quả tốt hơn rất nhiều
Bước 1: Tiêm hạ sốt F-PIN INJ liều lượng 1ml/ 20 kg thể trọng. Tác dụng giảm đau, tiêu viêm, hạ sốt nhanh cho heo nái ( trong trường hợp không có F-PIN INJ có thể thay thế bằng ANALGIN 30% hay DICLOFENAC )
Bước 2: Tiêm cho heo nái Oxytoxin liều 2 – 4ml/ nái, ngày 1 lần. Tác dụng tăng cường co bóp tử cung, tống đẩy dịch viêm, kích thích tiết sữa
Bước 3: Dùng kháng sinh phổ rộng để kết hợp chữa viêm vú, viêm dạ con và loại bỏ triệu chứng sốt:
– Tiêm Amoxylin LA theo liều khuyến cáo (ngày đầu liều = 1.5 lần liều khuyến cáo), tiêm 2 ngày một mũi.
Nếu heo bị sót nhau hay viêm dạ con, dùng 10ml IODINE 10% pha trong 0,5-1 lít nước đun sôi để nguội hoặc dùng 2 – 4 gam RIVANOL pha 2 lít nước thụt rửa âm đạo, tử cung. Sau đó dùng viên đặt tử cung hay dung dịch kháng sinh (4 lọ Penicillin pha 100ml nước) bơm vào tử cung
Bước 4 : Tiến hành đồng thời cùng lúc với các biện pháp trên là tiêm các loại thuốc bổ tăng lực cho heo nái hoặc trộn thức ăn, pha nước uống.
– CATOSAL ( hoặc CATOVET ) : 1ml / 10 kg thể trọng, ngày 1 lần, liên tục 2-3 ngày
Kienthucchannuoi
